ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ವಚನವೇದ : ಮಾಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರ ಸಂಭಾಷಣೆ

ನಿನ್ನೆಯ ಸಂಚಿಕೆ : ಶ್ರಿ ರಾಮಕೃಷ್ಣರ ಪರಿಚಯವಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಕಳೆದ ಮಾಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯರು ಮತ್ತು ಅವರ ಗೆಳೆಯ ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಪರಮಹಂಸರ ಕೊಠಡಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದರು. . ಮುಂದೆ ???? ಇಂದಿನ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಓದಿ

ಮಾಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯರು ರಾಮಕೃಷ್ಣರ ಬಳಿಯಿಂದ ಹೊರಟು ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.. ಯಾರು ಈ ಪುಣ್ಯಾತ್ಮ ? ಇವರೇಕೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ್ನಲಿ ಇಷ್ಟು ಅಚ್ಚೊತ್ತಿದ್ದಾರೆ ?.. ಏನೂ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಓದದೇ ಅಂತಹಾ ಅದ್ಬುತ ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಲು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ? ಖಂಡಿತ ಈ ಪುಣ್ಯಾತ್ಮನೊಬ್ಬ ಮಹತ್ಮನೇ ಸರಿ ಮತ್ತೆ ನಾನು ನಾಳೆ ಇವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಬರುವೆ ಎಂದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಅಂದುಕೊಂಡರು…

ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಮಾಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯ, ಠಾಕೂರರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಆಗಮಿಸಿದರು, ಶ್ರೀ ರಮಕ್ರಷ್ಣರು ತಮ್ಮ ಕೊಠಡಿಯ ಆಗ್ನೇಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದರು. ಸಮಯ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಸುಮಾರು ಎಂಟು ಗಂಟೆ. ಮಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯರು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕ್ಷೌರವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರ ದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಆಗಮಿಸಿದರು. ಮಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯರನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಲೇ ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು ಆನಂದದಿಂದ “ ಹಾ. .  ಬಂದೆಯಾ? ಬಾ.. ಕುಳಿತುಕೋ”. .
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : (ಮಾಸ್ಟರರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ) ಯಾವ ಊರಪ್ಪಾ ?
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಕಲ್ಕತ್ತಾ  ಗುರುಗಳೇ...
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಇಲ್ಲಿ ಯಾರ ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವೆ ?
ಮಾಸ್ಟರ್; ಬಾರಾನಗರದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಸಹೋದರಿಯೊಬ್ಬಳ ಮನೆಯಲ್ಲಿ , ಅದೇ ಈಶಾನ್ ಕವಿರಾಜ್ ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ …

ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು :ಓಹೋ. .  ಈಶಾನ್ ನ್ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ? ಸರಿ ಸರಿ ಕೇಶವ ಹೇಗಿದ್ದಾನೆ? ಬಹಳ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದ,
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಹೌದು ಈ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಕೇಳಿದ್ದೆ,  ಆದರೆ ಈಗ ಸ್ವಲ್ಪ ಹುಷಾರಗಿದ್ದಾರೆ.
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಓಹೋ.. ಹೌದೇ  ಕೇಶವನ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಮಾತೆ ಕಾಳಿಯ ಬಳಿ ಬೇಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ , ಅದೆಷ್ಟೋ ಬಾರಿ ನಾನು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಬೇಗನೆ ಎದ್ದು ಕಾಳಿ ಮಾತೆಯ ಬಳಿ ಕೇಶವನ ಆರೋಗ್ಯ ಸರಿಹೋಗಲೆಂದು ಅತ್ತಿದ್ದೇನೆ , ಈ ಕಲ್ಕತ್ತದಲ್ಲಿ ಕೇಶವನೇ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ನಾನು ಯಾರ ಬಳಿ ಮಾತನಾಡಲಿ ?ಅದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಎಳನೀರಿನ ಅಭಿಷೇಕದ ಹರಕೆ ಹೊತ್ತದ್ದು .
ಇರಲಿ ಬಿಡು .. ನಿನಗೆ ಶ್ರೀ ಕುಕ್ ನ ಬಗ್ಗೆ ಏನಾದರೂ ತಿಳಿದಿದೆಯೇನು ? ಆತ ಒಂದು ಬಾರಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾಗೆ ಬಂದಿದ್ದ, ಆತನೇನೋ ಪ್ರವಚನ ನೀಡುತ್ತಾನಂತಲ್ಲ ? ಒಂದು ಬಾರಿ ಕೇಶವ ನನ್ನನ್ನು ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಶ್ರೀ ಕುಕ್ ಕೂಡಾ ಬಂದಿದ್ದರು ..
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಹ್ಞಾಂ ಹೌದು ನಾನು ಕೂಡಾ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ ಆದರೆ ಯಾವತ್ತೂ ಆತನ ಪ್ರವಚನ ಕೇಳಲು ನಾನು ಹೋಗಿಲ್ಲ ..ಆದ್ರಿಂದ ನನಗೆ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಒಮ್ಮೆ ಪ್ರತಾಪನ ತಮ್ಮ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ, ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಕಾಲ ತಂಗಿದ್ದ, ಆತನಿಗೆ ಇಲ್ಲೇನು ಕೆಲಸವಿರಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ವಸತಿ ಹೂಡಿದ್ದ , ಕೆಲವು ಸಮಯಗಳ ಬಳಿಕ ನನಗೆ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದು ಬಂತು, ಆತ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಆತನ ಮಾವನ ಬಳಿ ಬಿಟ್ಟು ಬಂದಿದ್ದ, ನಾನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೈದು ಆತನಿಗೆ ಬುದ್ದಿ ಹೇಳಿ ಒಂದು ಕೆಲಸ ಹುಡುಕುವಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದೆ, ಬಳಿಕ ಆತ ಇಲ್ಲಿಂದ ತೆರಳಿದ್ದ.

ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಹೌದು ನಿನಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆಯೇನು ?
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಹೌದು
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ರಾಮಲಾಲನನ್ನು ಕರೆದು : ಬೇಸರದಿಂದ , ಅಯ್ಯೋ ಈತನಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಿದೆ
(ಏನೋ ಅನ್ಯಥಾಭಾವದಿಂದ ಮಾಸ್ಟರ್ ತಲೆತಗ್ಗಿಸಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ , ಮದುವೆಯಾಗುವುದರಲ್ಲಿ ಬೇಸರ ಮಡುವಂತದ್ದು ಏನಿದೆ ?
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಮತ್ತೆ ಮುಂದುವರೆದು , ನಿನಗೆ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆಯೆ ?
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಭಯಮಿಶ್ರಿತ ಮೆಲುದನಿಯಲ್ಲಿ “ಹೌದು ನನಗೆ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ”
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಬೇಸರದಿಂದ  ಅಯ್ಯೋ ಇವನಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೂ ಇದ್ದಾರೆ ..
ಈಗ ಮಾಸ್ಟರ್ ಮಾತನಾಡದೇ ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು ಮುಂದುವರೆದು :” ನೀನು ನೋಡಲು ಬಹಳ ಸಾಧುವಿನಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೀಯೇ.. ನಿನ್ನ ಕಂಗಳಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಭಾವನೆ ಕಾಣುತ್ತಿದೆ, ಈಗ ಹೇಳು ನಿನ್ನ ಮಡದಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಆಕೆ ಅವಿದ್ಯಾವಂತಳೇ?”
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಆಕೆ ಉತ್ತಮಳೇ ಆದರೆ ಆಕೆ ಸ್ವಲ್ಪನಿರಕ್ಷರಕುಕ್ಷಿ
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : (ಸ್ವಲ್ಪ  ಅಸಮಾಧಾನದಿಂದ) ಹಾಗಾದರೆ ನೀನೇನು ಜ್ಞಾನಿಯೇ?
ಮಾಸ್ಟರ್ ಮಹಾಶಯ ಜ್ಞಾನ ಅಜ್ಞಾನದ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ಆತನ ಪ್ರಕಾರ  ಜ್ಞಾನವೆಂದರೆ ಶಾಲೆ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಓದಿದ ವಿದ್ಯೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದ.ದೇವರೆಂದರೆ ಜ್ಞಾನವೆಂದು ಆತ ಅರಿತಿದ್ದಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ನೀನು ಜ್ಞಾನಿಯೇ…!!! ಆದರೆ ನಿನಗೆ ದೇವರ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆಯೇ ?
ಮಾಸ್ಟರ್ : ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ, ಅವನಷ್ಟಕ್ಕೇ ಯಾವುದೇ ರೂಪವಿಲ್ಲದ ದೇವರನ್ನು ನಂಬುವುದು ಹೇಗೆ? ಕೆಲವರು ದೇವರನ್ನು ರುಪದಿಂದ ನಂಬುತ್ತಾರೆ , ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ರೂಪವಿಲ್ಲದ ದೇವರನ್ನು ನಂಬುತ್ತಾರೆ  ಇವೆರಡರ ನಡುವೆ ನಾವು ಹೇಗೆ ದೇವರ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ  ಇಡುವುದು ?
ಮಾಸ್ಟರ್ : ನನಗೆ ದೇವರ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ ಆದರೆ ನಾನು ನಿರಾಕಾರ ದೇವರನ್ನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ
ಶ್ರೀ ರಾಮಕೃಷ್ಣರು : ಒಳ್ಳೆಯದು ದೇವರ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆಯಿರಬೇಕು. ನೀನು ನಿರಾಕಾರ ದೇವರನ್ನು ನಂಬುತ್ತಿಯೇ, ಆದರೆ ಅದನ್ನೇ ಸತ್ಯವೆಂದು ನಂಬಬಾರದು, ಒಂದು ಮಾತು ನೆನಪಿರಲಿ ನಿರಾಕಾರ ದೇವರು ಎಷ್ಟು ಸತ್ಯವೊ ಸಾಕಾರ ದೇವರು ಕೂಡಾ ಅಷ್ಟೇ ಸತ್ಯ..

ಮುಂದಿನ ಮಾತುಕತೆ ನಾಳಿನ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ

English Translation

On his way home M. began to wonder: "Who is this serene-looking man who is drawing me back to him? Is it possible for a man to be great without being a scholar? How wonderful it is! I should like to see him again. He himself said, 'Come again.' I shall go tomorrow or the day after."


M.'s second visit to Sri Ramakrishna took place on the southeast verandah at eight o'clock in the morning. The Master was about to be shaved, the barber having just arrived. As the cold season still lingered he had put on a moleskin shawl bordered with red. Seeing M., the Master said: "So you have come. That's good. Sit down here." He was smiling. He stammered a little when he spoke.

SRI RAMAKRISHNA (to M.): "Where do you live?"

M: "In Calcutta, sir."

SRI RAMAKRISHNA: "Where are you staying here?"

M: "I am at Baranagore at my older sister's — Ishan Kaviraj's house."

SRI RAMAKRISHNA: "Oh, at Ishan's? Well, how is Keshab now? He was very ill."

M: "Indeed, I have heard so too, but I believe he is well now."

SRI RAMAKRISHNA: "I made a vow to worship the Mother with green coconut and sugar on Keshab's recovery. Sometimes, in the early hours of the morning, I would wake up and cry before Her: 'Mother, please make Keshab well again. If Keshab doesn't live, whom shall I talk with when I go to Calcutta?' And so it was that I resolved to offer Her the green coconut and sugar.

"Tell me, do you know of a certain Mr. Cook who has come to Calcutta? Is it true that he is giving lectures? Once Keshab took me on a steamer, and this Mr. Cook, too, was in the party."

M: "Yes, sir, I have heard something like that; but I have never been to his lectures. I don't know much about him."

SRI RAMAKRISHNA: "Pratap's brother came here. He stayed a few days. He had nothing to do and said he wanted to live here. I came to know that he had left his wife and children with his father-in-law. He has a whole brood of them! So I took him to task. Just fancy! He is the father of so many children! Will people from the neighbourhood feed them and bring them up? He isn't even ashamed that someone else is feeding his wife and children, and that they have been left at his father-in-law's house. I scolded him very hard and asked him to look for a job. Then he was willing to leave here.

"Are you married?"

M: "Yes, sir."

SRI RAMAKRISHNA (with a shudder): "Oh, Ramlal!' (A nephew of Sri Ramakrishna, and a priest in the Kali temple.) Alas, he is married!"

Like one guilty of a terrible offence, M. sat motionless; his eyes fixed on the ground. He thought, "Is it such a wicked thing to get married?"

The Master continued, "Have you any children?"

M. this time could hear the beating of his own-heart. He whispered in a trembling voice, "Yes, sir, I have children."

Very sadly Sri Ramakrishna said, "Ah me! He even has children!"

Thus rebuked M. sat speechless. His pride had received a blow. After a few minutes Sri Ramakrishna looked at him kindly and said affectionately; "You see, you have certain good signs. I know them by looking at a person's forehead, his eyes, and so on. Tell me, now, what kind of person is your wife? Has she spiritual attributes, or is she under the power of avidya?"

M: "She is all right. But I am afraid she is ignorant."

MASTER (with evident displeasure): "And you are a man of knowledge!"

M. had yet to learn the distinction between knowledge and ignorance. Up to this time his conception had been that one got knowledge from books and schools. Later on he gave up this false conception. He was taught that to know God is knowledge, and not to know Him, ignorance. When Sri Ramakrishna exclaimed, "And you are a man of knowledge!", M.'s ego was again badly shocked.

MASTER: "Well, do you believe in God with form or without form?"

M., rather surprised, said to himself: "How can one believe in God without form when one believes in God with form? And if one believes in God without form, how can one believe that God has a form? Can these two contradictory ideas be true at the same time? Can a white liquid like milk be black?"

M: "Sir, I like to think of God as formless."

MASTER: "Very good. It is enough to have faith in either aspect. You believe in God without form; that is quite all right. But never for a moment think that this alone is true and all else false. Remember that God with form is just as true as God without form. But hold fast to your own conviction."